Mapa - Celje

Celje (niem. Cilli, Zilli, węg. Cille, łac. Celeia, Cilia) – miasto w Słowenii, nad rzeką Savinja, położone w środkowo-wschodniej części kraju, na obszarze Dolnej Styrii, na szlaku łączącym Lublanę z Mariborem.

Trzecie co do wielkości miasto kraju, ważny węzeł komunikacyjny. Leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, z wyraźnymi różnicami między poszczególnymi porami roku. Corocznie odbywają się tam największe w Słowenii targi o międzynarodowym charakterze, na których swe wyroby i usługi prezentują rozmaite branże.

Miejscowość w alpejskiej krainie Noricum, pierwotnie osada iliryjsko-celtycka o nazwie Kelea na terytorium tamtejszego plemiennego królestwa Celtów (tzw. Regnum Noricum). Ok. 15 n.e. zajęta przez Rzymian i za panowania cesarza Klaudiusza jako Claudia Celeia przekształcona w rzymskie municypium (46 n.e.), stała się ośrodkiem administracyjnym części prowincji Noricum. Wspomniana przez Pliniusza (Naturalis historia III, 146), wymieniona też przez Ptolemeusza i zaznaczona w Tabula Peutingeriana oraz w Itinerarium Antonina. Wczesny i szybki rozwój miasto zawdzięczało położeniu na szlaku bursztynowym. Za czasów Klaudiusza prawdopodobnie jeszcze nieumocnione, fortyfikacje obronne zyskało dopiero wskutek zagrożenia podczas wojen markomańskich.

W okresie wędrówek ludów najechane i splądrowane w 452 roku przez Hunów, a w V–VI wieku niszczone też przez najazdy Słowian, mimo to od wieku IV do VII/VIII pozostawało stolicą wczesnochrześcijańskiego biskupstwa.

W XIV wieku odrodziło się jako siedziba hrabiów Celje, możnowładców spokrewnionych z Piastami i Jagiellonami, dysponujących w XV stuleciu rozległymi posiadłościami w Styrii, Krainie i Karyntii (stąd ich herb z 3 złotymi gwiazdami, zawarty obecnie nie tylko w herbie miejskim, lecz także w słoweńskim herbie państwa i fladze narodowej) i rozciągających swe wpływy na królestwo węgierskie. Po zamordowaniu i bezpotomnej śmierci księcia Ulryka II w 1456 Celje wraz z resztą dziedzicznych posiadłości przeszło na własność Habsburgów, pozostając odtąd jako część Styrii w granicach ich cesarstwa. Doprowadzenie w 1846 linii kolejowej istotnie wpłynęło na dalszą rozbudowę i uprzemysłowienie miasta.